De basis van het VNR netwerk is het uitwisselen van kennis en informatie over dat wat speelt aan, op, en langs de grote rivieren. Of het nu gaat om het Deltaprogramma Rivieren / Integraal Rivier Management, beheer van de uiterwaarden, drinkbare rivieren of energie uit rivierwater, alle mogelijke onderwerpen bespreken we met elkaar. We geven u een inkijkje in waar we zoal met elkaar over van gedachten wisselen, een mening over vormen, aandacht voor vragen of met elkaar mee aan de slag gaan.
Deltaprogramma Rijn en Maas / Integraal Riviermanagement
Uitgangspunt van onze werkzaamheden is een goede bescherming van Nederland tegen hoog water. In het Deltaprogramma, dat in 2014 verscheen, zijn hier plannen voor gemaakt die door Rijk, provincies, waterschappen én gemeenten samen worden uitgewerkt. In het rivierengebied werken we aan waterveiligheid door een krachtig samenspel tussen dijkversterking en rivierverruiming. De jaren daar na is veel kennis beschikbaar gekomen over dijken en in 2017 zijn de normen aangepast. De verdere uitwerking en verdieping vindt plaats via het programma Integraal Rivier Management (IRM). IRM moet leiden tot een integrale visie op het rivierengebied. Opgaven en ontwikkeling op het gebied van waterveiligheid, bevaarbaarheid, zoetwaterbeschikbaarheid, waterkwaliteit, natuur en ruimtelijk-economische ontwikkelingen komen daar in samen. In de taakgroepen bespreken we de voortgang en komen punten aan de orde die de gemeentelijk vertegenwoordigers in de stuurgroepen bespreken met de collega-overheden.
Energie en (rivier) water
In het kader van klimaatdoelstellingen wordt er stevig ingezet op de energietransitie. Er is al veel aandacht voor energie uit wind en zon. De mogelijkheden die water biedt zijn nog onderbelicht. Toch zijn deze mogelijkheden van belang bij het opstellen van de Regionale Energie Strategieën. De gemeentelijk bestuurders bespreken met elkaar wat er al aan voorbeelden is langs de rivier, waar het gaat om het gebruik van rivierwater. Zo kunnen we kijken of we dit met elkaar verder kunnen brengen. Ook spreken we over welke ontwikkelingen wel en niet wenselijk zijn.
Beheer uiterwaarden
Rijkswaterstaat is aan de slag met een groot beheercontract voor de uiterwaarden. Via de VNR vindt overleg met gemeenten plaats over hoe dit lokaal vorm kan krijgen en wat de rol van gemeenten kan zijn in het beheer. Gemeenten geven aan dat er vooral aandacht moet zijn voor lokale ondernemers in het beheer; zij kennen het gebied en kunnen snel reageren. Ook de aandacht voor natuurinclusieve landbouw in de uiterwaarden is onderwerp van gesprek.
Projecten in de schijnwerper
In de meeste bijeenkomsten van de VNR zetten we een project dat in planvorming of uitvoering is in de schijnwerpers. We bespreken de zaken die goed zijn gegaan, maar ook de leerpunten komen uitgebreid aan de orde. Het gaat bijvoorbeeld om de Meanderende Maas, Klimaatpark IJsselpoort, integrale ontwikkelingen in de haven van Werkendam, ontwikkeling van een groene rivier of het in de kracht zetten van een fort. Bestuurders zijn openhartig en vooral ook enthousiast over en trots op hun project. Dit geeft energie aan en biedt inspiratie en stof tot nadenken voor medebestuurders.
Schone en drinkbare Rivieren
Na hoog water in de winter blijft er in de uiterwaarden veel afval achter. Er zijn projecten ontstaan waarin vrijwilligers het vuil opruimen en RWS zorgt voor het afvoeren van het vuil. Gemeenten spelen hierin ook een rol. Opschoonprojecten zijn niet meer weg te denken of de aanleg van een bubble barrier om afval af te vangen is bespreekbaar. Natuurlijk is het van belang te kijken waar het afval vandaan komt, zodat dit aan de bron tegengegaan kan worden.
De beweging drinkbare rivieren zet ook gemeentelijk bestuurders verder aan het denken over de zorg voor de rivier, niet alleen het afval, maar de schoonheid in alle aspecten.
Aantrekkelijke rivieren
Steeds meer zien de gemeentelijk bestuurders de kracht van een rivier in. Het is niet alleen een stroom die door de achtertuin van de gemeente loopt en zorgt voor wateroverlast. De rivier is steeds meer een verbindende schakel. De rivier is een bron van economische ontwikkeling, zowel beroepsmatig als recreatief. Maar ook voor natuurontwikkeling, educatie en erfgoed is het interessant om de rivier bij de gemeente te betrekken. Bij voorkeur in samenhang met andere gemeenten, zodat de rivier als geheel in haar kracht gezet kan worden.
Verontdiepen van zandwinputten
Met het winnen van zand en grind uit de uiterwaarden zijn diepe putten ontstaan. Dit zijn locaties om materiaal kwijt te kunnen, zodat ze ondieper worden en wellicht natuur ontwikkelen. Als het om gebiedseigen grond gaat, is verontdiepen een mogelijkheid. Het is voor gemeenten vaak onduidelijk wat er wel en niet gebruikt wordt aan materiaal. Daarnaast kennen ook diepe putten hun eigen natuurlijke ontwikkeling. Er zijn nu gesprekken gaande met het Rijk wat wel en niet mogelijk en wenselijk is. De VNR vertegenwoordigt de gemeenten in dit overleg.
Recreatie
Of het nu gaat om een fietsroute langs de Maas van bron tot monding, de IJsselbiënnale of de Linies langs de grote rivieren; rivieren hebben aantrekkingskracht op bewoners en recreanten. Het zijn mooie gebieden voor een avondwandeling, een dag aan een strandje, een grote fietstocht, een vaartocht of een bezoek aan een vestingstad. De genoemde projecten brengen de aantrekkelijkheid in beeld. Ook in relatie tot het verleden, want veel erfgoed is bewaard. Voldoende kansen om de rivier aantrekkelijker te maken!