Eind januari kwamen de leden van de taakgroepen bij elkaar. De verschillende mogelijkheden voor het opwekken van energie door rivierwater staan in de belangstelling van de bestuurders. Zeker in het kader van het opstellen van de Regionale Energie Strategieën. Dit komt als onderwerp vaker terug op de agenda. Er is ook gesproken over het effect van langsdammen, de ruimtelijke kwaliteit en draagvlak in het project Ooijen-Wanssum, Beleef de IJssel, Integraal Rivier Management en het werkplan van de VNR.
Rivierwater en energie
Om te bepalen of energie uit rivierwater een onderwerp is om in de taakgroep te bespreken, was het onderwerp geagendeerd bij de taakgroep Rijn/Waal. Vanuit het Gelders Energie Akkoord is er specifiek aandacht geweest voor energie uit water. De nadruk lag op de presentatie van de mogelijkheden van het water zelf, vooral op en rond de krib. Veel ontwikkelingen staan in de kinderschoenen. Er wordt verwacht dat ze binnen een jaar een verdienmodel kennen. De mogelijkheden voor thermische energie uit water kunnen ook verder benoemd worden. Bestuurders waren enthousiast en delen tijdens de volgende vergadering hun ervaring. In de taakgroep Maas ontspon zich spontaan een gesprek over de (on)mogelijkheden van de rivier in relatie tot energieopwekking. Verschillende mogelijkheden en ideeën zijn de revue gepasseerd. De volgende vergadering komt het onderwerp terug met sprekers. In dit artikel in deze nieuwsbrief meer over rivierwater en energie.
Langsdammen
In het kader van Ruimte voor de Rivier loopt op de Waal een pilot ‘langsdammen’. De langsdammen zijn er voor een aantal jaren aangelegd om de gevolgen te kunnen meten van en een besluit te kunnen nemen over eventuele aanleg van meer langsdammen. Kribben zijn ooit aangelegd om bodemerosie en ijsvorming tegen te gaan. Ze hebben ook nadelen. Het zomerbed van een rivier heeft met veel uitdagingen te maken. Die zijn in kaart gebracht. Er is niet meteen naar een oplossing per probleem gezocht, eerst is inzicht verkregen in elkaars problemen en nagedacht over een gezamenlijke oplossing. Daar zijn langsdammen uit gekomen. De werelden van waterveiligheid en zoetwatervoorziening worden daarin gecombineerd.
Uit metingen blijken diverse voordelen: een lagere waterstand bij hoog water, een hogere grondwaterstand bij laag water, mogelijkheden recreatie en beroepsvaart te scheiden, vissoorten en waterplanten die terug komen, een aantrekkelijk gebied. Het idee is de uitkomsten van de onderzoeken halverwege het jaar met elkaar te bespreken en een advies te geven over het wel of niet verder uitrollen van langsdammen.
Ruimtelijke kwaliteit en draagvlak in Ooijen-Wanssum
Tussen de gemeenten Horst aan de Maas en Venray zijn mensen en machines aan het werk met de gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum. Wat begonnen is als een (hoog)wateropgave en het vervangen van nooddijken, is uitgegroeid tot een breed gedragen project. De overheden hebben aangegeven wát zij in het kader van hoogwaterveiligheid wilden, maar niet hóe. Daarvoor is geluisterd naar de bevolking en ondernemers. Dit vraagstuk is niet sectoraal op te lossen. Er is gekeken naar oude Maasgeulen en op welke manier deze terug kunnen worden gebracht in het gebied. Landbouwgrond moet daarvoor wijken, natuur en recreatie komen er voor terug. De nieuwe dijken zijn speciaal voor het gebied ontwikkeld. Alles in gesprek met de lokale bevolking en vanuit het uitgangspunt dat de ingrepen moeten passen in het gebied. De overheden voeren gezamenlijk één project uit, waarbij ook budgetten zijn samengevoegd.
Beleef de IJssel
De bestuurders van de taakgroep IJssel is gevraagd hoe zij aankijken tegen het plan Beleef de IJssel. In het plan worden initiatieven om van de IJssel te genieten gekoppeld tot één geheel. Vanuit de Veluwe, Randmeren, IJsselvallei, Achterhoek, Liemers en Hanzesteden wordt al aandacht besteed aan de mogelijkheden van de IJssel. Dat gebeurt nu nog afzonderlijk. Deze zouden in een programma aan elkaar gekoppeld kunnen worden. De IJssel en haar schoonheid is een mooi thema om op te nemen in de nieuwe collegeprogramma’s van de provincies. De gemeentelijk bestuurders zijn enthousiast om de parels langs hun rivier aan elkaar te verbinden.
Integraal Rivier Management
De leden van de taakgroepen zijn bijgepraat over het proces van Integraal Rivier Management. Het Rijk heeft de afgelopen periode gewerkt aan het inventariseren van de eigen opgaven en deze zijn samen met de regionale opgaven op een kaart gezet. Het formuleren van de opdracht staat nu centraal. De governance is een punt van aandacht en moet nog uitgewerkt worden. Gemeenten hebben aangeven steeds verder af te staan van Integraal Rivier Management en het Deltaprogramma, terwijl de concrete maatregelen in de gemeenten uitgevoerd worden. Zij beschikken over de essentiële lokale kennis en die lijkt nu buiten beschouwing gelaten te worden.
Werkplan VNR 2019 – 2022
Het bestuur van de VNR heeft de opmerkingen over het werkplan uit de vorige taakgroepvergaderingen verwerkt in een volgende versie. Die is de taakgroepen aan de orde geweest om per taakgroep prioriteiten te stellen.