In de Internationale Commissie ter Bescherming van de Rijn (ICBR) werken de negen landen in het Rijnstroomgebied al 70 jaar samen. Het doel is te zorgen voor een goede ontwikkeling van de Rijn en haar zijrivieren en uiteenlopende gebruikers en beschermers van het Rijngebied in evenwicht te brengen. De nadruk ligt op een duurzame ontwikkeling van de Rijn en op het bereiken van de goede toestand van alle wateren in het stroomgebied.
Geschiedenis
De Rijn is een rivier waar van oorsprong zalm in zwemt. Door allerlei vervuiling is de zalm verdwenen. Om met elkaar te werken aan een schone Rijn is in 1963 het eerste Rijnverdrag opgesteld. In 1976 is een chemie- en zoutverdrag toegevoegd, vanwege de vervuiling door de kalimijnen. Na de Sandozramp eind jaren 80, is een gezamenlijk Rijn actieprogramma opgesteld om de zalm weer terug te krijgen in de Rijn. In 1998 is, na de hoge waters, ook hoogwaterbescherming opgenomen in het Rijnverdrag. De Europese Unie is mede ondertekenaar van het Rijn Verdrag. Daarmee zijn de uitwerking van de Kaderrichtlijn Water en de Richtlijn Overstromingsrisico (ROR) belangrijke elementen zijn in de werkzaamheden.
Programma en werkwijze
Iedere zes á zeven jaar is er een Rijnministersconferentie, waarbij de Ministers van de landen overleggen. De laatste Ministersconferentie was op 13 februari 2020 in Amsterdam. Tijdens de conferentie zijn de resultaten van het in 2001 vastgestelde Rijnprogramma 2020, de ‘Balans 2020’ besproken en is het Rijnprogramma 2040 vast gesteld.
De ICBR werkt op drie niveaus. Eens per jaar is er een plenaire vergadering op hoog ambtelijk niveau. Een ambtelijke strategiegroep bereidt deze vergaderingen voor. Daarnaast stuurt de strategiegroep de onderhangende werkgroepen aan. Het gaat om de werkgroep hoog-en laagwater, de werkgroep biologie/ecologie en de werkgroep stoffen/waterkwaliteit/emissies. Een secretariaat ondersteunt de werkzaamheden.
Onderwerpen
De werkzaamheden zijn gericht op hoog- en laagwatermaatregelen, de ecologische toestand van het water en de chemische kwaliteit. Het gaat om het afstemmen van maatregelen, maar ook het aanspreken van de leden op het uitvoeren van maatregelen.
Tijdens de Ministersconferentie is een aantal politieke besluiten genomen. Voor Nederland is aandacht voor laag water van belang. Dit is een nieuw onderwerp op de agenda en heeft in eerste instantie een algemene doelstelling mee gekregen: komen tot beoordelingscriteria en oplossingsrichtingen. Met Frankrijk zijn er afspraken gemaakt over het oplossen van de resterende knelpunten voor vismigratie (zodat de vissen die door de kier in het Haringvliet zwemmen hun paaigebieden stroomopwaarts kunnen bereiken). Tenslotte is er een reductiedoelstelling van 30% afgesproken voor het terug brengen van microverontreiniging.
Meer algemene thema’s in het nieuwe programma zijn sedimentbeheer, verminderen emissie microplastics en zwerfafval en samenwerking om in een netwerk van bezoekerscentra langs de Rijn het verhaal van de Rijn te vertellen.
Meer informatie over de ICBR is te vinden op de website.