VNR – de Vereniging Nederlandse Riviergemeenten – is in 1989 opgericht naar aanleiding van de Sandozramp; bij het blussen van een brand bij het Zwitserse chemieconcern Sandoz kwam ernstig vervuild bluswater in de Rijn terecht. De gevolgen hiervan voor het Nederlandse Rijnwater en milieu zorgden bij gemeenten, ook aan de Maas, voor de behoefte aan een gezamenlijk geluid en meer kennis over rivieren en water. Dat werd de missie van VNR.
In eerste instantie lag de focus dan ook op het milieu. Onder de activiteiten van VNR vielen een uitgebreid onderzoek naar milieuaspecten in havens, een milieubeleidsplan voor afvalstoffen van de scheepvaart en een brede enquête onder leden om de baggerproblematiek van de rivieren in kaart te brengen. Bijna-overstromingen en hoge waterstanden in 1993 en 1995 zorgden voor een bredere focus op meerdere aspecten met betrekking tot de ligging van een gemeente aan een grote rivier.
Water met een plan
Met de Planologische Kernbeslissing (PKB) ‘Ruimte voor de Rivier’ kwam er aandacht voor hoogwaterveiligheid: hoe houden we Nederland veilig tegen overstromingen? En wat is de rol van de gemeente hierin? Op vergelijkbare wijze was er aandacht voor de uitwerking van Natura 2000 in beheerplannen voor rivieren en uiterwaarden.
Sinds 2010 staat het Deltaprogramma – en het Deltaprogramma Rivieren in het bijzonder – veel in de schijnwerpers. In dit programma werken het Rijk, provincies, waterschappen én gemeenten samen aan het beschermen van Nederland tegen hoog water en de zorg voor voldoende drinkwater. Nu, en in de toekomst. Het deltaprogramma Rivieren werkt de plannen verder uit in het programma Integraal Rivier Management.
Blik op de toekomst
Vandaag de dag blijven gemeenten de verbindende schakel met de bewoners van het rivierengebied. Waar milieu en veiligheid belangrijke thema’s blijven, wordt er ook gekeken naar de kansen die de kracht en schoonheid van de rivier bieden. Samen met haar leden gaat VNR voor veilige, schone en beleefbare rivieren! Daarbij is aandacht voor de onderwerpen van de toekomst, zoals de gevolgen van klimaatverandering en kansen binnen de energietransitie.
Waar VNR in de beginjaren haar geluid moest laten horen, zijn we nu een vereniging die in de belangstelling staat. Andere overheden weten VNR te vinden voor advies over rivierwater-gerelateerde thema’s en contact met de riviergemeenten.