Langs de rivier zijn hoogwatervrije terreinen te vinden, buitendijks gelegen gebieden die grotendeels droog blijven bij hoge waterstanden op de rivier. Vaak zijn het (voormalige) steenfabrieken. Een deel van die terreinen is nu, of op termijn, aan herinrichting toe. Om in kaart te brengen welke functies en belanghebbenden bepalen welke inrichting op welke plek wenselijk en geschikt is, is het project Steengoed uitgevoerd. De resultaten zijn, mede in de vorm van tools, inmiddels beschikbaar.
Project Steengoed
Om beleidsmakers, eigenaren en beheerders van (Gelderse) hoogwatervrije terreinen handvatten te bieden om afgewogen keuzes te maken voor de (her)ontwikkeling van deze terreinen op de korte, middellange en lange termijn, is het project Steengoed uitgevoerd. Tegelijkertijd is gekeken wat de toegevoegde waarde en beperkingen zijn van verschillende beslistools in diverse fasen van strategievorming en planning. Aangezien gemeenten met de ontwikkeling van deze terreinen te maken hebben, heeft de VNR het projectvoorstel ondersteund.
Ambitie en principes
Het project is van start gegaan met het vaststellen van ambities voor de hoogwatervrije terreinen:
- Het geheel van actieve en inactieve steenfabrieken en omliggende terreinen staat symbool voor het Gelderse rivierengebied en vertelt het verhaal van de steenfabricage op tastbare wijze;
- De (her)ontwikkeling van voormalige steenfabrieksterreinen resulteert in de ontwikkeling van hardhoutooibos en stroomdalgrasland en vormt een verbinding tussen natuurzones;
- De ontwikkeling van de voormalige steenfabrieksterreinen versterkt de aantrekkingskracht voor recreatie en riviergebonden bedrijvigheid in het rivierengebied.
Voor het geheel aan terreinen gelden de sturende principes:
- Zorg ervoor dat na herinrichting of (her)ontwikkeling de diversiteit in karakteristieken en functies behouden blijft en/of versterkt wordt;
- Zorg ervoor dat het ruimtelijk potentieel optimaal benut wordt over het geheel van de terreinen.
Voor de individuele terreinen zijn de volgende principes sturend voor (her)ontwikkeling:
- Per hoogwatervrij terrein gaat het om een optimale functiecombinatie van het terrein en haar omgeving;
- Deze combinatie van terrein met haar omgeving moet passen in het totaalpakket van (her)ontwikkeling van alle terreinen;
- Kies waar mogelijk voor no-regret oplossingen, dat wil zeggen dat opties voor onvoorziene toekomstige ontwikkelingen mogelijk blijven;
- Koppel zo goed mogelijk mee met de lopende opgaves en projecten in het gebied.
Ze vormen de basis voor het ontwikkelen van oplossingsrichtingen en tools die ingezet kunnen worden bij de (her)ontwikkeling van de steenfabrieksterreinen.
Tools
Er zijn strategieën uitgedacht om de beschreven doelen te realiseren. Daarvoor zijn drie tools ontwikkeld. In de overzichtstool staan de locaties, met hun specifieke mogelijkheden voor ontwikkeling, op kaart. Het geeft overzicht en is een middel om de discussie over de ontwikkeling van de plek aan te gaan. Het Gidsmodel Steengoed verbeeldt, inspireert en geeft suggesties voor duurzame gebiedsontwikkeling. Dit is uitgewerkt voor de ontwikkelingsrichtingen natuur, recreatie, wonen en werken en riviergebonden industrie. Het geeft de ‘hoekpunten van een speelveld’ aan waaruit geshopt kan worden bij de ontwikkeling van het gebied. Een Serious game is ontworpen om belanghebbenden en geïnteresseerden of studenten inzicht te geven in de rollen, positie en belangen van de partijen die bij de ontwikkeling van een hoogwatervrijterrein betrokken zijn.
Alle informatie over het project én de tools zijn te vinden op de website van het project Steengoed.