Grootschalige ontwikkelingen in de ruimtelijke ordening werpen in de planvormingsfase een schaduw over het te ontwikkelen gebied. Er ontstaat een schade, zogenaamde schaduwschade, aan onroerend goed tijdens de planvorming. Ontstaat er echt schade of wordt er eigenlijk alleen onzekerheid gecreëerd? Wat is schaduwschade? Wat zijn de nadelige gevolgen van schaduwschade? Hier hebben we nog geen pasklaar antwoord op. We zoeken naar opheldering, verduidelijking en mogelijke oplossingen.
Wanneer in Nederland ruimtelijke plannen definitief zijn, dan zijn er diverse goede regelingen voor schade, denk aan de planschaderegeling of nadeelcompensatie. Maar in de fase hieraan voorafgaand is er geen duidelijke regeling. Het fenomeen is niet nieuw, in de jaren ’60 van de vorige eeuw heeft de reikwijdte van de planschaderegeling al tot discussie geleid. Nu met de ruimtelijke opgave van de rivieren komt het begrip schaduwschade weer bovendrijven.
Mogelijke oplossing
In een artikel, geschreven voor Binnenlands Bestuur, ziet de heer Prosman, bestuurslid van de VNR, een mogelijke oplossing. Zijn voorstel kan alle onduidelijkheid en eventuele schade al wegnemen. In feite is er geen probleem als de overheid bij een serieus plan of ruimtelijk onderzoek garant staat voor de OZB waarde van het onroerend goed. “Dit verhoogt de waardevastheid en dus ook de verkoopbaarheid van het onroerend goed in de onderzoeksfase”, aldus Dick Prosman.
Universitair onderzoek
De Universiteit van Utrecht verricht ook onderzoek naar dit onderwerp. Berthy van den Broek, docent en onderzoeker van de Universiteit, heeft vanuit haar perspectief een visie op het onderwerp schaduwschade. Zij gaf aan dat er in de Waterwet mogelijkheden te vinden zijn. Dit heeft ze gepresenteerd bij de taakgroep Maas en in de komende taakgroep Rijn/Waal zal ze nogmaals haar verhaal houden.
Ruimtelijk Instrumentarium Dijken
De VNR is ook betrokken bij de Pilot Ruimtelijk Instrumentarium Dijken. Dit is een onderzoek naar de beschikbare en mogelijk benodigde wet- en regelgeving en financiering om ruimtereservering mogelijk te maken voor dijkversterkingen in de toekomst. Schaduwschade speelt hierin een belangrijke rol. In februari wordt de eindrapportage van deze pilot opgeleverd. Dan blijkt welke aanknopingspunten er zijn.
Tijdens de taakgroepvergadering gaan we verder in op het onderwerp schaduwschade. We hopen op deze manier voldoende aandacht en kennis over het onderwerp te vergaren met uiteindelijk als doel om het op de agenda van het Deltaprogramma te krijgen, maar vooral de burger naar alle redelijkheid zekerheid te geven.