Tijdens de Jaarvergadering van de VNR in Well discussieerden de bestuurders over bestuurlijke complexiteit in gebiedsontwikkeling. De dijkgraaf van Waterschap Limburg vertelde over het bestuurlijke proces in de gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum, de wethouder van Bergen liet de toekomstige potentie van een groene rivier zien en de ontzander gaf een inkijkje in hun rol in de ontwikkeling van het Maasoeverpark Well.
Ooijen-Wanssum
Patrick van der Broeck is in diverse rollen betrokken geweest bij de gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum. Als wethouder, als gedeputeerde en nu als dijkgraaf van Waterschap Limburg. Tussen Ooijen en Wanssum was er de mogelijkheid om een Oude Maas Arm (OMA) in ere te herstellen. Deze maatregel geeft bij meerdere steden langs de Limburgse Maas een lagere waterstand bij hoog water. Voor de gemeente Venray was het een gelegenheid om tegelijkertijd de binnenhaven aan te pakken en daarmee de verkeersstromen door het gebied. De overheden samen hebben een programma opgesteld. De uitgangspunten waren:
- Water is bepalend voor de oplossing;
- Landschap is leidend bij ingrepen;
- Economie en leefbaarheid profiteren.
De overheden werken nauw met elkaar samen op basis van vertrouwen. In werkgroepen is gewerkt aan de uitwerking van de gestelde doelen op basis van gelijkwaardigheid. Deze werkgroepen kenden een brede samenstelling.
Om op tijd aan de veiligheidsopgave te voldoen is bewust geen gebruik gemaakt van zelfrealisatie. Er is geluisterd naar de bewoners in het gebied. De ondernemers konden, voordat het project klaar was, al aan de slag met hun eigen plannen, via een initiatievenloket. Voor de boeren is een Landbouw Effect Rapportage gemaakt. Zij moeten inleveren, maar konden ook terecht bij een initiatievenloket. Het al aan de slag gaan en het visualiseren van maatregelen in het gebied hebben de bewoners enthousiast gemaakt. Dit kwam het draagvlak ten goede. De bestuurders zorgden intussen voor bestuurlijke congruentie. Elkaars belangen kennen, elkaars verhaal kunnen vertellen en vooral elkaar vasthouden!
Groene Rivier
De eind jaren negentig aangelegde nooddijken voldoen niet meer aan de huidige veiligheidseisen. Antoon Splinter, wethouder van de gemeente Bergen, laat tijdens een fietstocht in het gebied zien dat de nooddijk een oude stroom van de Maas tegen houdt. Door de dijk te verwijderen komt er meer ruimte voor de rivier. De woningen in Well liggen hoog genoeg om niet te overstromen, daar is geen extra of verhoogde dijk voor nodig. Dit plan voor een groene rivier gaat uitgevoerd worden en de gemeente heeft het voortouw in de inrichting van het gebied.
Natuurorganisaties hebben het rapport “De Maasterrassen, perspectieven voor de levensader van Limburg” aangeboden met hun visie op het gebruik van het landschap, de Maasterrassen in het bijzonder. Het is input voor de verdere uitwerking van de plannen voor een groene rivier.
Maasoeverpark Well
Jaap Deutekom en Roel van Ark zijn verantwoordelijk voor de zand- en grindwinning in en rondom het Maasoeverpark Well. Het winnen van zand en grind is een secundaire activiteit. Een zandwinner moet een plan indienen waarbij delfstoffenwinning katalysator is voor gebiedsontwikkeling. Het gebied waar we nu zijn moet veiliger worden bij overstroming. In eerste instantie stond een geul gepland, die voor delfstoffenwinning niet interessant bleek te zijn. Maar de gemeente wilde het project vergroten en er is een gebiedsvisie opgesteld. In plaats van 7 cm wordt er nu 26 cm waterstanddaling bereikt met 16 mln kuub delfstoffen op 281 ha. Met de opbrengsten kan het gebied recreatief verder ontwikkeld worden en is er ruimte voor nieuwe natuur. Niet vermarktbare specie wordt gebruikt in de weerdgronden van andere Maasprojecten. Er is in 2003 gestart met het eerste tracébesluit, in 2029 moeten de werkzaamheden afgerond zijn.
De ontzanders doen de oproep om in Limburg niet te snel dijken aan te leggen, maar ook tijd te nemen om projecten voor rivierverruiming verder uit te werken. De impact van zo’n maatregel gaat verder dan de plek zelf en met het nu aanleggen van dijken zouden onnodige investeringen gedaan kunnen worden.