De Duits-Nederlandse Arbeitsgruppe Hoch Wasser heeft onderzoek gedaan naar het overstromingsrisico in de grensoverschrijdende dijkringen langs de Rijn. In dijkring 42 en 48 heeft een dijkdoorbraak in het ene land gevolgen voor het andere land.
In de Duits-Nederlandse Arbeitsgruppe Hoch Wasser (AGHW) stemmen Nederlandse en Duitse overheden kennis uit over de grensoverschrijdende dijkringen 42 en 48. Ook wordt er gezamenlijk onderzoek gedaan. Aangezien de afgelopen jaren in Nederland en Nordrhein-Westfalen ontwikkelingen plaats hebben gevonden op het gebied van overstromingsrisicobeheer en er meer kennis is over de invloed van klimaatverandering op de afvoer in het Rijnstroomgebied, is gekeken naar de actuele (2015) en verwachte overstromingsrisico’s (2025). Daarnaast is een analyse uitgevoerd voor het zichtjaar 2050 waarbij verschillende faalmechanismen zijn mee genomen in de risico analyse. Ook is de nieuwe methode van de nieuwe Nederlandse normen toegepast op de dijkringen.
Tot 2017 gingen Nederland en Duitsland beiden uit van een maatgevende afvoer en bijbehorende waterstandslijn (overschrijdingskans). Ondanks verschillende rekenmethoden waren de dijken in de praktijk even hoog. Sinds 2017 kijkt Nederland naar de overstromingskans per dijktraject en is het mogelijke gevolg van een overstroming van belang (overstromingsrisico). De Nederlandse keringen moeten uiterlijk in 2050 aan deze norm voldoen.
In het onderzoek is de Nederlandse methode ook toegepast op de Duitse delen van de dijkring. Daarmee komen de verschillen in werkwijze in beeld.
Tot 2025 werkt Duitsland aan het ‘Fahrplan Deichsanierung Nordrhein-Westfalen’. Na uitvoering is het veiligheidsniveau aan beide kanten van de grens vergelijkbaar, ondanks verschillen in normering en werkwijze van beoordeling en ontwerp.
Voor het zichtjaar 2050 blijkt dat, ondanks de voorziene maatregelen in beide landen, het risico van overstroming in het grensgebied toe neemt als gevolg van economische groei en klimaatverandering.
Uit de studie komt een aantal inhoudelijke vragen naar voren:
– De aannames, grondslagen en berekeningsmethoden voor het faalmechanisme ‘opbarsten en piping’; zijn die zonder meer toepasbaar op de Duitse drie-zonen-dijk?
– Klopt het aangenomen aantal personen dat uit een gebied kan worden geëvacueerd?
– Wat zijn de gevolgen van toekomstige ontwikkelingen van de Rijnafvoer?
– Wat is de beschikbaarheid van data?
De aanbeveling is om in de nieuwe gezamenlijke verklaring van de AGHW de benoemde vragen in thema’s op te nemen en deze verder uit te werken. Het ontwikkelen van een gemeenschappelijk toekomstperspectief voor de grensoverschrijdende hoogwaterbescherming is daar onderdeel van. Zo kan worden toegewerkt naar een verdere risicobeperking in het grensgebied.
Het gehele rapport is hier te lezen.
Juli 2019