Begin oktober kwamen de taakgroepen bijeen. De projecten dijkversterking Mook en Gorkum-Waardenburg zijn gepresenteerd en lessen gedeeld, in het bijzonder over participatie. Ook is gesproken over gastvrije dijken en het verondiepen van zandwinputten. In de taakgroep IJssel was ruimte om nader met elkaar kennis te maken en is de (vice) voorzitter benoemd. In alle taakgroepen is gesproken over een werkplan 2019 – 2022 voor de VNR.
Projecten dijkverbetering Mook en Gorkum-Waardenburg
In de taakgroep Maas is het project dijkversterking Mook toegelicht en zijn de werkzaamheden buiten in de praktijk bekeken. De kademuur in Mook is de waterkering. Die was wel hoog, maar niet sterk genoeg. Een deel van de kering kon groen worden, een ander deel moest hard blijven, in eerste instantie met een damwandconstructie. De aannemer heeft een innovatieve constructie toegepast: in plaats van een damwand te plaatsen die getrild moet worden (inclusief schade en overlast), is er een ‘cuttersoil-mixwand’ geplaatst. De grond wordt losgewoeld en gecombineerd met een betonoplossing, die de betonwand vormt. Deze betonwand wordt afgemetseld met bakstenen, zodat er een aantrekkelijk beeld ontstaat.
De dijk in het traject Gorkum-Waardenburg is afgekeurd op piping, hoogte en stabiliteit van binnen- en buitenkant. Het project zit in de verkenningsfase die het waterschap is gestart. De Nota Reikwijdte en Detailniveau is vrij gedetailleerd uitgewerkt en er is gekeken naar grondwerk in de polder (dikkere dijk), versterken naar de rivier en damwanden. Per dijkstuk is een afweging gemaakt wat de beste oplossing is. Dit betekent dat er ook aan de rivierkant versterkt gaat worden, waar weer verruiming voor gezocht moet worden. Inmiddels is een aannemerscombinatie gevonden die de werkzaamheden verder gaat voorbereiden en uitvoeren. Hiervoor is een constructie opgezet, waarbij aannemer én waterschap risicodragende partij zijn. Dat betekent voor beiden een open manier van handelen en respect voor elkaars doelen en uitgangspunten.
Beide projecten kennen een intensief participatietraject waar door de deelnemers lovend over wordt gesproken. Bewoners en betrokkenen blijven het vervelend vinden dat er een ingreep plaats vindt, accepteren dit, maar geven wél een compliment over hoe er met hun inbreng is om gegaan. In het artikel ‘luisteren loont’ in deze nieuwsbrief meer informatie hierover.
Gastvrije dijken
Als er bij een dijkversterking gewerkt wordt aan de dijk, kan er meteen gekeken worden hoe deze recreatief aantrekkelijk kan worden gemaakt. De ANWB heeft langs de noordelijke Waaldijk gekeken wat belangrijk is als het om een recreatieve dijk gaat, vooral met de bril recreatie, natuur en cultuurhistorie. Een dijk is de tribune voor de beleving van het rivierenlandschap, de dijk verbindt (waar het gaat om de weg) en heeft cultuurhistorische waarde. De bevindingen worden verder uitgewerkt door de betrokken partijen. De rapportage kan ook bij andere dijkverbeteringstrajecten worden gebruikt. De discussie in de taakgroep richtte zich op de inrichting van de weg op de dijk, aangezien deze afhankelijk is van de functie van de dijk ter plaatse (verbindingsweg, doorgaande weg of recreatieve route).
Zandwinputten
Bij het winnen van zand en klei in de uiterwaarden ontstaan diepe putten. Deze kunnen diep blijven, maar in het kader van natuurontwikkeling en waterkwaliteit worden putten vaak verondiept. Bij verschillende gemeenten is er zorg over het materiaal waarmee dit gebeurt. Het Ministerie gaat een evaluatie hierop uitvoeren. De VNR heeft gevraagd vanuit gemeentelijk perspectief betrokken te worden bij de evaluatie.
IJsselbiënnale
Vorig jaar was de eerste IJsselbiënnale, een route van kunstwerken langs de IJssel. Het thema voor de kunstwerken was waterveiligheid. Naast de kunstwerken zijn vele culturele activiteiten georganiseerd. Het was een manier om bewoners met elkaar en hun IJssel te verbinden en om bezoekers de schoonheid van de IJssel te laten zien. Het plan was om in 2019 weer een IJsselbiënnale te organiseren. De organisatie blijkt op dit moment te klein te zijn om tijdig de (financiële) middelen bij elkaar te krijgen. De intentie is nu de IJsselbiënnale in 2020 te organiseren, onder andere door een professional op subsidies en bijdragen te zetten.
Werkplan 2019 – 2022
Met een nieuwe samenstelling van bestuurders in de taakgroepen is het een mooi moment om met elkaar te bekijken welke onderwerpen de leden belangrijk vinden om met elkaar te bespreken en kennis en informatie over uit te wisselen. Dit kwam in alle taakgroepen aan de orde en komt samen in het werkplan 2019 – 2022 van de VNR.
Waterveiligheid blijft voor de bestuurders van alle taakgroepen het belangrijkste onderwerp. Het is onlosmakelijk verbonden met Ruimtelijke Kwaliteit. De uitwerking van Integraal Rivier Management, zowel inhoudelijk als bestuurlijk, zal nauwlettend gevolgd worden. Aangezien er integraal wordt gekeken, kan er ook een koppeling gemaakt worden naar mogelijke conflicten bij het gebruik van de rivier.
Samenwerking is een procesmatig belangrijk onderwerp; hoe je als partners in de keten met elkaar omgaat. Als gemeenten onderling, maar ook met de andere overheden om als één overheid naar buiten te treden.
De droogte van afgelopen zomer en de gevolgen daarvan voor de rivier, is een onderwerp dat op de agenda komt te staan. Klimaatadaptatie en hoe daarmee om te gaan is daar aan gekoppeld.
Een vraag die we met elkaar willen verkennen is hoe de opgave ‘energietransitie’ aan de rivier gekoppeld kan worden. Zowel waar het gaat over de mogelijkheden van het water zelf (waterkrachtcentrale, getijde, zoet/zout) als windmolens of zonnepanelen in de uiterwaarden of op de dijk.
Het bestuur van de VNR bespreekt de inbreng en komt met een concreet voorstel terug in de volgende taakgroepvergaderingen.