Eind 2016 deed zich een vreemde situatie voor langs de Maas; er was een incident gemeld bij de sluis van Grave, de waterstand daalde, maar lang was niet duidelijk wat er gebeurd was. De mist was hier mede oorzaak van. In de taakgroep Maas vertelde de burgemeester van de gemeente Grave over zijn ervaring hier mee als bestuurder. Rijkswaterstaat lichtte toe wat er de betreffende avond is gebeurd en hoe daar op is gereageerd. Deze bijzondere situatie delen wij graag met u.
Het incident
Bij de centrale kwam een melding binnen van een incident bij de sluis. De brandweer aan Brabantse zijde is uitgerukt, maar kond bij de sluis niets vinden. Door de mist was er nauwelijks zicht. De situatie werd niet vertrouwd en er is verder gezocht, lopend langs de Maas. Uiteindelijk werd er een schip gevonden, varend onder Duitse vlag met een Slowaakse bemanning. Zij hadden besloten het schip stil te leggen, en de volgende ochtend, met meer zicht, er werk van te maken. De hulpdiensten hebben wel verder actie ondernomen. Rijkswaterstaat is benedenstrooms uitgevaren, is geschut in de stuw en ontdekte toen dat de ballenlijn voor de stuw (aangelegd naar aanleiding van een incident met een recreatievaartuig bij Borgharen) gebroken was. Nader onderzoek leerde dat er een gat in de stuw zat. Meer dan drie uur later. Ondertussen kwamen er uit Mook al meldingen dat het waterpeil daalde.
Daarna ging het snel, is er opgeschaald tot GRIP 2. Aangezien het schip wel beschadigd was, maar er geen ontploffingsgevaar was, was verdere opschaling niet nodig. Dat is een bijzondere gewaarwording voor een bestuurder; er is een incident in de gemeente, maar geen bestuurlijke vraag. De hulpdiensten en Rijkswaterstaat waren aan zet.
De volgende dag, toen er weer zicht was, werd de schade duidelijk. RWS heeft onderzoek gedaan; vijf jukken en schuiven en de onderwaterconstructie bleken beschadigd te zijn. Deze zijn niet op voorraad. Op zich staat de stuw op de lijst voor renovatie. De schade, vooral economische schade, is zo groot, dat spoedig herstel gewenst is. Voor nu is er een nooddam aangelegd en wordt de stuw op korte termijn hersteld.
De gevolgen
Met de beschadiging van de stuw is het waterpeil op het pand Sambeek – Grave gezakt. Woonboten zijn scheef gezakt, uiterwaarden (en daarmee dijken) stonden droog en scheepvaart moest omvaren. RWS heeft meteen contact gezocht met betrokken bestuurders en hen geA?nformeerd. Ook de aanliggende gemeenten. Met woonbootbewoners is gekeken naar een snelle oplossing van de benarde situatie. Handhaving in uiterwaarden was onbegonnen werk; ramptoeristen zijn met borden gewaarschuwd voor de gevaarlijke situatie.
Rijkswaterstaat heeft bekeken hoe het waterpeil op het Maas-Waalkanaal zo snel mogelijk weer op peil kon worden gebracht. Ook is gewerkt aan een apart waterpeil voor een aantal woonboten. Toen duidelijk werd dat de herstelwerkzaamheden nog even op zich laten wachten is een nooddam aangelegd.
De onderzoeken
Naar aanleiding van de aanvaring zijn diverse onderzoeken zijn in gang gezet. Een strafrechtelijk onderzoek, een onderzoek van RWS en de Veiligheidsregio’s op de inzet de eerste 48 uur en de Onderzoeksraad voor de veiligheid. Incidenten geven aanleiding tot onderzoeken in het algemeen. Zo wordt er gekeken naar de scheepvaart en naar de veiligheid van Rijksobjecten. Daarnaast werd in de bijzondere situatie met droge dijken duidelijk hoe de invloed van bevers is op de dijken.
Als de uitkomsten bekend zijn van diverse onderzoeken delen wij deze weer in de taakgroep Maas.