Wet Collectieve Warmte vanaf 2026: gemeenten krijgen regierol

Vanaf 1 januari 2026 treedt naar verwachting de Wet Collectieve Warmte (Wcw) in werking. Deze wet vervangt de huidige Warmtewet en geeft gemeenten een centrale rol bij de ontwikkeling van collectieve warmtevoorzieningen, zoals warmtenetten. Het doel van de Wcw is duidelijk: de warmtevoorziening betrouwbaarder, duurzamer en betaalbaarder maken, met meer zeggenschap en bescherming voor afnemers.

Warmtekavels en gemeentelijke regie

Een belangrijk onderdeel van de wet is dat gemeenten warmtekavels gaan aanwijzen. Dit zijn afgebakende gebieden waarin één warmtebedrijf verantwoordelijk wordt voor de levering en transport van warmte. Zo ligt de regie stevig bij gemeenten en wordt de uitvoering overzichtelijker. Daarnaast geldt voor grotere warmtenetten een verplichting tot publiek meerderheidsbelang, zodat gemeenten directe invloed houden en het publieke belang wordt geborgd. Voor kleinere collectieve systemen geldt een lichtere regeling, wat lokale initiatieven en coöperaties meer ruimte biedt.

Nieuwe tariefregels voor warmtebedrijven

De manier waarop warmtetarieven worden vastgesteld verandert ingrijpend. Het oude principe van “niet meer dan anders”, gebaseerd op de gasprijs, maakt plaats voor een kosten gebaseerd systeem. Warmtebedrijven moeten hun tarieven verantwoorden op basis van werkelijke kosten. Dit zorgt voor meer duidelijkheid en eerlijke prijzen voor inwoners en redelijke inkomsten voor warmtebedrijven.

Voorbereiding door gemeenten

Gemeenten moeten hun warmteprogramma of transitievisie warmte actueel houden. Zo is duidelijk waar collectieve warmte een logische keuze is. Daarnaast moeten gemeenten zich voorbereiden op de aanwijzing van warmtebedrijven, juridische en organisatorische processen rondom de Wcw en samenwerking met buurgemeenten, corporaties en bewoners. Zonder draagvlak en goede afspraken kan de uitvoering namelijk stagneren.

Kansen en uitdagingen van de Wcw

De invoering van de Wcw is zowel een kans als een uitdaging. Gemeenten krijgen instrumenten om de warmtetransitie richting te geven, maar dragen ook verantwoordelijkheid voor betaalbaarheid en betrouwbaarheid. Vroegtijdige voorbereiding, duidelijke keuzes en goede communicatie met inwoners zijn essentieel om vanaf 2026 een duurzame en eerlijke warmtevoorziening te realiseren.

Meer informatie:

Bekijk de website van NPLW voor uitgebreide informatie over de Wet Collectieve Warmte.